Μετά την έναρξη του πολέμου σταμάτησαν οι εξαγωγές ελληνικών οπωροκηπευτικών προς την Ουκρανία Δεν εξάγουμε κατ ευθεία στη Ρωσία φρούτα και λαχανικά επειδή επέβαλε αυτή η χώρα εμπάργκο στα κοινοτικά φρούτα και λαχανικά και άλλα τρόφιμα που ισχύει από τον Αύγουστο του 2014. Από 1ης Ιανουαρίου η επιβολή εμπάργκο από την Λευκορωσία και σήμερα η Ουκρανία , χώρες που εξακολουθούσαν να εισάγουν ετησίως περίπου 8 έως 9 εκατομμύρια τόνους φρούτων και λαχανικών εκ των οποίων εκτιμάται ότι 1 εκατ τόνοι από την ΕΕ. Με την επιβολή κυρώσεων και τραπεζικών περιορισμών, καθώς και την αναστολή της κυκλοφορίας εμπορευματοκιβωτίων, πιθανότατα θα ακυρωθεί το μεγαλύτερο μέρος της διεθνούς δραστηριότητας νωπών προϊόντων με αυτές τις περιοχές. Η υποτίμηση του ρουβλίου κατά 45% και οι αβεβαιότητες θα κάνουν τις ρωσικές επιχειρήσεις αναξιόπιστες και απρόβλεπτες για τις που θα στοχεύουν της ρωσικής αγοράς.
Υπάρχει έντονη ανησυχία για επαναδρομολόγηση όγκου προς την Ευρώπη, που αρχικά είχε προγραμματιστεί για αυτούς τους προορισμούς
Η μείωση της αγοραστικής δύναμης των ευρωπαίων καταναλωτών έγινε ήδη αντιληπτή από τον κλάδο, καθώς επιχειρείται εξισορρόπηση μεταξύ τιμολογίων ενέργειας και δαπανών για τα τρόφιμα.
Ήδη παρουσιάζεται μια επιβράδυνση της κατανάλωσης φρέσκων προϊόντων σε όλη την Ευρώπη. Σε ορισμένα κράτη μέλη, η κατανάλωση παρουσιάζει ήδη μείωση έως και 10%. Αυτό είναι ιδιαίτερα ανησυχητικό
Οι ροές των εξαγωγών μας την τελευταία εβδομάδα παρουσιάζει μια μείωση της τάξης του -18,1% σε συνέχεια του -11,4% της προηγούμενης εβδομάδος 25/2-4/3/22
Μετά από επεξεργασία προσωρινών στοιχείων εξαγωγών του τριημέρου 7-10/3/2022 έναντι του αντίστοιχου του 2021 παρατηρείται μια μείωση των εξαγωγών ακτινιδίων προς όλους τους προορισμούς κατά -41,4% στα ακτινίδια, κατά -42,7% στα μανταρίνια και κατά -54,1% στα πορτοκάλια Εξειδικεύοντας ο όγκος εξαγωγών προς Ρουμανία είναι μειωμένος κατά -51% & -39% σε μανταρίνια και πορτοκάλια και προς Σερβία κατά -65% & -52% Παρόμοιες επιπτώσεις έχουμε και στις εξαγωγές πορτοκαλιών προς Πολωνία -92% & -65% σε ακτινίδια
Βεβαίως προς Ουκρανία & Λευκορωσία καμμία δραστηριότητα δεν παρατηρείται και Δυστυχώς μέσα σ αυτή την συγκυρία τα όποια φορτία που συνεχίζουν προς τις αγορές-πελάτες μας δεν ήταν δυνατόν να είμαστε συνεπείς στις παραδόσεις λόγω απαγόρευσης κυκλοφορίας στις ελληνικές εθνικές οδούς
Το ρωσικό εμπάργκο ήταν σημαντική απώλεια της πρώτης εκτός ΕΕ αγοράς για τον ελληνικό τομέα΄οπωροκηπευτικών . Το 2013, πριν από το εμπάργκο οι εισαγωγές ελληνικών φρούτων και λαχανικών στη Ρωσία ανήλθαν συνολικά σε 140.961 τόνους, και αξίας 164,481 εκατ.ευρώ καλύπτοντας ευρύ φάσμα προϊόντων.
Με βάση αυτά τα δεδομένα και τις προοπτικές προτείναμε μέτρα για την αντιμετώπιση των διαταραχών στις αγορές μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία ήτοι
1) Η υποστήριξη του προγράμματος ανθεκτικότητας του Προέδρου Μακρόν με ενίσχυση της αντοχής του αγροδιατροφικού τομέα και της αύξησης της παραγωγής στις κρίσεις,
2) Δημιουργία ενιαίου Ταμείου (κατά το πρότυπο του ενιαίου ταμείου ενέργειας) που θα παρέχει στήριξη στους ευρωπαίους παραγωγούς γεωργικών προϊόντων και τις επιχειρήσεις απέναντι στις αυξήσεις κόστους (εισροών) λόγω του κόστους των λιπασμάτων , φυτοφαρμάκων και ζωοτροφών αλλά και τυποποίησης-συσκευασίας,υλικών συσκευασίας, μεταποίησης και μεταφορικών Κόστος που θα είναι μικρότερο των τιμών πώλησης που θα διαμορφωθούν από την υπερπροσφορά και την υποκατανάλωση και χρειάζεται ελάφρυνσή του για να μπορεί να προσαρμοσθεί στις διαμορφωθησόμενες τιμές λιανικής πώλησης
3) Παράλληλη ενεργοποίηση των προβλεπόμενων πολιτικών της ΚΟΑ Οπωροκηπευτικών για αντιμετώπιση των κρίσεων στην αγορά για την αποσυμφόρηση της προσφοράς στην λιανική πώληση των νωπών οπωροκηπευτικών
4) Επανεξέταση του καθεστώτος εισαγωγών με εντατικοποίηση των ελέγχων από τρίτες χώρες στην ΕΕ
5) Επίσπευση προκήρυξης και γρήγορης αξιολόγησης του μέτρου 4.2.1 προκειμένου να εκσυχρονισθεί ο μηχανολογικός εξοπλισμός των συσκευαστηρίων – τυποιποιητηρίων, ψυκτικών και αποθηκευτικών εγκαταστάσεων αλλά και μεταποιητικών επιχειρήσεων και να βελτιωθεί το κόστος τους καθιστώντας τις πιο ανταγωνιστικές
