Η πρόσβαση στο διαδίκτυο έχει μπει σε κάθε σπίτι. Μέσω του smartphone έχει μπει και σε κάθε ξεχωριστή τσέπη του κάθε μέλους της οικογένειας. Ωστόσο η συζήτηση γύρω από αυτά τα ζητήματα διεξάγεται μόνο με όρους παθολογίας, ίσως και τεχνοφοβίας. Ο κυβερνοχώρος και τα smartphone μπορεί να εμφανίστηκαν τώρα αλλά οι ανάγκες που καλύπτουν δεν εμφανίστηκαν σήμερα. Υπήρχαν από πάντα στον άνθρωπο, σε όλα τα αναπτυξιακά μας στάδια, και καλύπτονταν με άλλους τρόπους.
Η περίοδος της εφηβείας είναι μια συγκρουσιακή διαδικασία που χαρακτηρίζεται έντονα από αμφιθυμία. Αυτό συμβαίνει γιατί ο έφηβος δεν είναι ενήλικας, τώρα ενηλικιώνεται, είναι ακόμα ανώριμος να προστατέψει μόνος του τον εαυτό του. Βιώνει έντονες και πρωτόγνωρες διεγέρσεις στο σώμα του αλλά και στο συναισθηματικό του κόσμο καθώς έρχεται αντιμέτωπος με νέους ρόλους και απαιτήσεις που προηγουμένως δε τους είχε. Όλα αυτά είναι ένα ιδιαίτερα βαρύ φορτίο. Παρόμοια όμως ισχύουν και για το γονέα. Βρίσκεται κι αυτός σε ένα μεταβατικό στάδιο, αυτό της μέσης ηλικίας, και καλείται να διαχειριστεί δικές του προκλήσεις όπως κόπωση, οικονομικές δυσκολίες, φροντίδα των υπερηλίκων γονιών του κτλ. Οπότε τί έχουν έρθει να κάνουν τα μέσα τεχνολογίας σήμερα; Έχουν έρθει να εμπλουτίσουν τους τρόπους του σχετίζεσθαι, το πώς σχετιζόμαστε μεταξύ μας σαν άνθρωποι. Οι προκλήσεις που φέρουν αυτές οι νέες τεχνολογίες αφορούν όλη την ανθρωπότητα, είναι καινούριες για όλους τους ανθρώπους παγκοσμίως.
Ουσιαστικά τί διεξάγεται στον εγκέφαλο; Μια μάχη για την προσοχή. Πρέπει να γνωρίζουμε ότι οι σημερινές συσκευές δεν είναι όπως τα σταθερά τηλέφωνα ή τα πρώτα κινητά. Οι σημερινές συσκευές είναι επιστημονικά σχεδιασμένες για να είναι πιο ελκυστικές. Ένα σωρό ειδικοί και ένα σωρό επιστημονικές μελέτες προσπαθούν να βρουν πατέντες για να κάνουν τη συσκευή κινητού ή τάμπλετ πιο ελκυστική-εθιστική (χρώματα, application design με αυτόματη αναπαραγωγή, διαρκές σκρολάρισμα). Στοχεύουν σε όλο και βαθύτερες περιοχές του εγκεφάλου του καταναλωτή, να προσπαθήσουν να δεσμεύσουν τις όλο και πιο βασικές διεργασίες εγκεφαλικών περιοχών, όπως για παράδειγμα τα συστήματα ανταμοιβής (αυτά που αφορούν την ευχαρίστηση μας από το φαγητό ή το σεξ). Σκοπός ουσιαστικά είναι να κρατήσουμε την προσοχή μας πάνω από τη συσκευή και να είμαστε εκτεθειμένοι στα μηνύματα που μας παρουσιάζονται μπροστά μας. Ένα ερώτημα που αξίζει να απαντήσουμε κάποια στιγμή στον εαυτό μας είναι :τελικά πόσα από αυτά που μας τραβάνε την προσοχή αξίζουν όντως την προσοχή μας;
Σε αυτή τη σειρά άρθρων λοιπόν θα ασχοληθούμε με αυτό που τραβά μεγάλο μέρος της προσοχής μας, το κινητό τηλέφωνο και το διαδίκτυο. Στο παρόν άρθρο έγινε μια εισαγωγή στο ζήτημα της χρήσης των τεχνολογιών από παιδιά και εφήβους, και το τί καινούριο έχουν φέρει στη ζωή μας.Στο επόμενο άρθρο θα αναλυθεί το ποιες ανάγκες καλύπτει αυτή η προσκόλληση στο κινητό και με ποιους τρόπους αντιμετωπίζεται.
Ο Δημήτρης Γερανιός είναι Ψυχολόγος Παν. Κρητης με άδεια ασκήσεως επαγγέλματος και
Σχεσιακός Ψυχαναλυτικός Ψυχοθεραπευτής. Διατηρεί ιδιωτικό γραφείο στο Ναύπλιο και ιστοσελίδα (www.dimitrisgeranios.com).
ΣΥΝΤΟΜΟ ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ
Ο Δημήτρης Γερανιός είναι πιστοποιημένος Ψυχολόγος με άδεια ασκήσεως επαγγέλματος και Σχεσιακός Ψυχαναλυτικός Ψυχοθεραπευτής.Παρέχει υπηρεσίες συμβουλευτικής και ψυχοθεραπείας σε εφήβους και ενήλικες ενώ παράλληλα ασχολείται με τη συμβουλευτική γονεϊκού ρόλου παρέχοντας καθοδήγηση σε οικογένειες που αντιμετωπίζουν ζητήματα με τα παιδιά τους και τις προκλήσεις που φέρει ο γονεϊκός ρόλος.Εργασίες του έχουν παρουσιαστεί σε πανελλήνια και διεθνή συνέδρια, ενώ έχει συμμετάσχει σε ημερίδες για ζητήματα παιδικής και εφηβικής ψυχικής υγείας. Παράλληλα, διατηρεί δική του ιστοσελίδα όπου αρθρογραφεί για ζητήματα που απασχολούν τη γονεϊκότητα(www.dimitrisgeranios.com).Είναι μέλος της Διεθνούς Ένωσης Σχεσιακής Ψυχανάλυσης και Ψυχοθεραπείας (IARPP) και της Αμερικανικής Ένωσης Ομαδικών Θεραπευτών (AGPA).
