Στο πλαίσιο των εκδηλώσεων μνήμης για τη Μικρασιατική Καταστροφή, που συνδιοργανώνουν το Ίδρυμα Βασίλη Παπαντωνίου με τον Δήμο Ναυπλιέων και τον ΔΟΠΠΑΤ, την Σάββατο 12 Νοεμβρίου και ώρα 18.00 στο Κέντρο Ελληνικών Σπουδών Ελλάδας του Πανεπιστημίου Harvard, θα μιλήσει o Λάμπρος Λιάβας, καθηγητής Εθνομουσικολογίας, Τμήμα Μουσικών Σπουδών, Φιλοσοφική Σχολή, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών με τίτλο «”Τ΄αηδόνια της Ανατολής”. Ταυτότητα και μνήμη στα τραγούδια των προσφύγων».
Τιμώντας την επέτειο των 100 χρόνων από τη Μικρασιατική Καταστροφή, η ομιλία του Λ. Λιάβα ανιχνεύει τον ρόλο και τη σημασία της μουσικής και του τραγουδιού ως ταυτότητα, συλλογική μνήμη και δύναμη κινητήρια για τον προσφυγικό Ελληνισμό.
Ξεκινά με τη μουσική ζωή πριν το 1922 στις ακμάζουσες κοινότητες των Ρωμιών στις αλησμόνητες πατρίδες της Ανατολής. Παρακολουθεί την απώλεια και το τραύμα της προσφυγιάς, τα πρόσωπα και τις ιστορίες, όπως αποτυπώθηκαν στα τραγούδια.
Έρχεται στην εγκατάσταση στις νέες πατρίδες, όπου οι πρόσφυγες, μέσα από το τραγούδι και τον χορό, αναδιαπραγματεύτηκαν την ταυτότητά τους, πήραν κουράγιο να ξαναστήσουν τη ζωή τους κι επηρέασαν σημαντικά τις τοπικές μουσικές παραδόσεις.
Η «Μικρασιατική Σχολή του Ρεμπέτικου» ανέδειξε κορυφαίους μουσικούς και τραγουδιστές που κυριάρχησαν στη δισκογραφία του Μεσοπολέμου. Ενώ οι προσφυγικές μουσικές μνήμες αποτέλεσαν πηγή έμπνευσης για το νεότερο ελληνικό τραγούδι αλλά και για την έντεχνη μουσική.
Οι μουσικές έρευνες και καταγραφές αυτής της παρακαταθήκης κληροδοτούν στις επόμενες γενιές πολύτιμα σημεία αναφοράς για τον αναγκαίο αναστοχασμό και τη σύγχρονη δημιουργική έμπνευση.
