Η οδηγία για την ισόρροπη εκπροσώπηση των φύλων στα διοικητικά συμβούλια των επιχειρήσεων τέθηκε σε εφαρμογή στα τέλη του 2024, με στόχο τη βελτίωση της ισόρροπης εκπροσώπησης των φύλων στα διοικητικά συμβούλια των εισηγμένων εταιρειών σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ.
Η οδηγία θέτει ως στόχο για τις μεγάλες εισηγμένες εταιρείες στην ΕΕ το 40 % του υποεκπροσωπούμενου φύλου για τα μη εκτελεστικά διοικητικά στελέχη τους και το 33 % του υποεκπροσωπούμενου φύλου για όλα τα διευθυντικά στελέχη.
Η προθεσμία για τη μεταφορά στο εθνικό δίκαιο από τα κράτη μέλη ήταν η 28η Δεκεμβρίου 2024, ενώ οι εταιρείες πρέπει να επιτύχουν τους στόχους έως τις 30 Ιουνίου 2026.
Στην ΕΕ το ποσοστό των γυναικών στα διοικητικά συμβούλια των επιχειρήσεων είναι κατά μέσο όρο 34 %. Μετά το 2010 η εκπροσώπηση των γυναικών στα διοικητικά συμβούλια επιχειρήσεων βελτιώθηκε στα περισσότερα κράτη μέλη της ΕΕ, αλλά ο βαθμός της προόδου ποικίλλει κατά πολύ μεταξύ των κρατών μελών, και σε ορισμένα από αυτά τα ποσοστά παραμένουν στάσιμα. Για παράδειγμα, το 2024 οι γυναίκες αντιπροσώπευαν το 39,6 % των μελών των διοικητικών συμβουλίων των μεγαλύτερων εισηγμένων εταιρειών σε χώρες με δεσμευτικές ποσοστώσεις φύλου, σε σύγκριση με το 33,8 % σε χώρες που εφαρμόζουν ήπια μέτρα και μόλις το 17 % σε χώρες που δεν έχουν λάβει καθόλου μέτρα.
Σαφείς στόχοι εκπροσώπησης και διορισμοί με διαφάνεια για τη βελτίωση της ισόρροπης εκπροσώπησης των φύλων
Μέχρι σήμερα, τα κράτη μέλη πρέπει να έχουν μεταφέρει στην εθνική τους νομοθεσία τους κανόνες της οδηγίας, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται:
- Ειδικά δεσμευτικά μέτρα για τη διαδικασία επιλογής των διευθυντικών στελεχών των διοικητικών συμβουλίων, με διαφανή και ουδέτερα ως προς το φύλο κριτήρια.
- Κανόνας προτίμησης για τις υποψηφιότητες του υποεκπροσωπούμενου φύλου — στην περίπτωση υποψηφίων με προσόντα ίσης αξίας και από τα δύο φύλα.
- Γνωστοποίηση των αξιολογικών κριτηρίων, εάν ζητηθεί από υποψήφιο ή υποψήφια που απορρίφθηκε.
- Ατομικές δεσμεύσεις από εισηγμένες εταιρείες για την επίτευξη ισόρροπης εκπροσώπησης των φύλων μεταξύ των εκτελεστικών διευθυντικών στελεχών.
- Υποβολή εκθέσεων σχετικά με τη σύνθεση των συμβουλίων και, κατά περίπτωση, για τα εμπόδια που δεν επιτρέπουν την επίτευξη του στόχου της οδηγίας, καθώς και σχετικά με τα μέτρα που λαμβάνονται για την υπερπήδησή τους.
- Αποτελεσματικές, αναλογικές και αποτρεπτικές κυρώσεις για τις εταιρείες που δεν συμμορφώνονται με τις υποχρεώσεις διαφάνειας όσον αφορά την επιλογή και την υποβολή εκθέσεων. Οι κυρώσεις καθορίζονται από τα κράτη μέλη και μπορούν να περιλαμβάνουν πρόστιμα και την ακυρότητα ή την ακύρωση του επίμαχου διορισμού διευθυντών, εάν χρειάζεται.
- Η οδηγία απαιτεί επίσης από τα κράτη μέλη να δημοσιεύουν κατάλογο με τις εταιρείες που πέτυχαν τους στόχους για την ισόρροπη εκπροσώπηση των φύλων, καθώς και να ορίσουν έναν ή περισσότερους φορείς για την προαγωγή, την ανάλυση, την παρακολούθηση και τη στήριξη της ισόρροπης εκπροσώπησης των φύλων στα διοικητικά συμβούλια.
Επόμενα βήματα
Η Επιτροπή θα ελέγξει τις κοινοποιήσεις των κρατών μελών σχετικά με τα μέτρα μεταφοράς στο εθνικό δίκαιο και κατά πόσον τα μέτρα αυτά μεταφέρουν ορθά τις διατάξεις της οδηγίας. Η Επιτροπή μπορεί να κινήσει διαδικασίες επί παραβάσει κατά των κρατών μελών που δεν κοινοποιούν τη μεταφορά ή δεν μεταφέρουν ορθά την οδηγία στο εθνικό τους δίκαιο. Καθ’ όλη τη διάρκεια της περιόδου μεταφοράς στο εθνικό δίκαιο, η Επιτροπή στήριξε τα κράτη μέλη για να διασφαλίσουν την ορθή μεταφορά, για παράδειγμα μέσω εργαστηρίων και διμερών διαβουλεύσεων.
